Katalog zbiorów Muzeum Etnograficznego im. F. Kotuli w Rzeszowie.

Bajki rzeszowskie to zbiór następujących wierszowanych historyjek dla dzieci: 1. Smok rzeszowski 2. O dzielnym rzeszowskim kucharzu 3. Dziadek Franek 4. Serce Maryni 5.Rzeszowska lokomotywa.

Bunkier zbudowałem w gęstym lesie między Hutą Krzeszowską a wioską Ciosmy, na małym wzgórzu porośniętym sosnami i świerkami. Zrobiłem go przy pomocy dwóch pewnych ludzi. Oni już nie żyją. Najpierw przygotowaliśmy materiał: bale świerkowe, papę. W nocy wykopaliśmy dół. Powała została zrobiona z bali, na nie położona papa, żeby nie przemakało. Na bunkrze posadziłem świerki. Wchodziło się przez otwieraną od wewnątrz klapę, na której rósł mech, tak że nic nie było widać. Do środka schodziło się po schodkach. W bunkrze można było stać, miał ze dwa metry wysokości. Z deszczułek zrobiłem dwa wywietrzniki na wywiew i nawiew, żeby przepływało świeże powietrze: było więc czym oddychać i mogła się palić lampa naftowa. Wywietrzniki były dobrze zamaskowane, pod pniem drzewa, nie było ich widać. W środku była studzienka, z półtora metra głęboka, wykopana w ziemi i obłożona deszczułkami. Gromadziła się w niej woda, którą gotowałem. Miałem maszynkę spirytusową i zawsze zapas paliwa do niej. Ubikacja to była beczułka żelazna z pokrywą. Opróżniałem ją, jak była odwilż. Miałem łóżko do spania i pierzynę do przykrycia. Były półki na ścianach i wieszaki z rogów koziołków. Miałem zapasy jedzenia na zimę. Zamykałem się w bunkrze i z niego nie wychodziłem, żeby nie zostawiać śladów na śniegu.Żył w lesie przez całe lata, bezpieka jednak o nim pamiętała. I udało się jej natrafić na ślad kryjówki Kiszki. Oto fragment raportu z ujęcia Andrzeja Kiszki:Dnia 30 XII 1961 r. grupa operacyjna złożona z funkcjonariuszy MO penetrowała las państwowy Nadleśnictwa Huty Krzeszowskiej w celu odnalezienia miejsca ukrywania się Andrzeja Kiszki. Terenem przeszukania objęto dwa wzgórza. Po dwu i półgodzinnym poszukiwaniu, o godz. 17,10 natrafiono na bunkier, na jednym z wzgórz przyległym do łąk położonych nad rzeka Bicz. W czasie odkopywani zauważono, że dekiel zakrywający wejście do bunkra, niezauważony przedtem ze względu na zamaskowanie, podniósł się do góry i z otworu wychyliła się głowa mężczyzny usiłującego wyjść z bunkra. W tym czasie funkcjonariusze MO chwycili go za ręce i wyciągnęli na zewnątrz. Jednocześnie obezwładnili i rozbroili z posiadanej broni Zatrzymany usiłować wyrwać się trzymającym go funkcjonariuszom MO. Uspokoił się dopiero po założeniu kajdanek. Mężczyzna zapytany o personalia wyjaśnił, że nazywa się Andrzej Kiszka, s. Jana. Po ujęciu jeden z milicjantów pocieszył Kiszkę: Kiszka, nie bój się, teraz nie wywożą na Sybir. Andrzej Kiszka stanął przed sądem PRL. Skazano go na dożywotnie więzienie. [Fragment książki]

Pierwsze tego typu opracowanie dotyczące przebiegu działań wojennych od Leżajska po Wrzawy, cmentarzy i mogił żołnierskich, uzupełnione o wybór relacji i opisów z ówczesnej prasy dotyczących tego regionu. Publikacja zawiera około 100 unikatowych fotografii oraz mapy. Red. Aneta Garanty Format 26,5 x 22,5 cm, oprawa twarda, ss. 176 Spis treści: PRZEBIEG DZIAŁAŃ I SKUTKI WOJNY Waldemar Prarat, Działania militarne w okolicach Wrzaw i Gorzyc Adam Pankowski, Przebieg działań militarnych w Radomyślu nad Sanem i okolicach Adam Pankowski, Ochotnicy z okolic Radomyśla nad Sanem w polskich formacjach zbrojnych z lat 1914-18 Aneta Garanty, Rozwadów 1914-1918. Raport ze zniszczonego miasta Roman Wydra, Wielka Wojna na ziemi rozwadowskiej Tomasz Sudoł, Działania wojenne na ziemi niżańskiej i rudnickiej w latach 1914-1915 Marek Florek, Zniszczenia Rudnika w czasie Wielkiej Wojny 1914-1918 WOJENNE NEKROPOLIE Sławomir Kułacz, Groby żołnierskie z okresu I wojny światowej w Leżajsku i okolicy - krótka historia (nie)pamięci Dominik Kurek, Joanna Rogóż, Ekshumacja mogiły zbiorowej z czasów I wojny światowej w Zdziarach (pow. Nisko) Aneta Garanty, Nekropolia wojenna w Rozwadowie; historia powstania, wykaz zmarłych Aneta Jonaszek, Cmentarz wojenny w Kępiu Zaleszańskim (pow. Stalowa Wola); historia powstania, wykaz zmarłych VARIA Anna Szlązak, Alfons Karpiński - malarski „korespondent" wojenny Tomasz Łysiak, Dwa pierścionki rzecz o Władysławie Leśniaku RELACJE I OPISY oprac. Marek Florek, Aneta Garanty. [muzeum.stalowawola.pl, 2015]

Zeszyt 45. z serii Kocham czytać. Jagoda i Janek znów podróżują po Polsce. Teraz odwiedzają Rzeszów i Łańcut. Na mapie Polski jest coraz więcej miast, które poznali Mali Odkrywcy. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

Książka w sposób rzetelny i ciekawy (a zarazem dostępny dla osób niebędących specjalistami!) przybliża wspaniałą mozaikę strojów ludowych charakterystycznych dla poszczególnych grup etnograficznych Rzeszowszczyzny. Dodatkowym atutem jest uczynienie swoistym jej patronem Franciszka Kotulę, bez działalności którego nie mielibyśmy dzisiaj dostępu do tak wielu materiałów opublikowanych i archiwalnych dotyczących Rzeszowszczyzny. Autorki publikacji w niezwykle ciekawy (a często i krytyczny) sposób podchodzą do materiału archiwalnego, wskazując na jego walory (jakim jest wiele etnograficznych szczegółów), jak i słabości (wskazując np. wybiórczość materiału). Atutem jest także odwoływanie się do prac wielu autorów i autorek, prowadzących badania na omawianym terenie od XIX wieku do czasów współczesnych. Praca składa się z czterech części, z których zasadniczą stanowią szczegółowe opisy poszczególnych typów strojów autorstwa znanej oraz cenionej specjalistki Elżbiety Piskorz-Branekovej. Ważnym uzupełnieniem jest tekst Marioli Tymochowicz, która osadza etnograficzne opisy w szerszym kontekście – krytycznych studiów nad współczesnymi kontekstami funkcjonowania strojów ludowych, dodatkowo przygotowując dla czytelników zestaw zaleceń dotyczących tego w jakiś sposób przystępować do rekonstrukcji strojów ludowych. Dla badaczek i badaczy tej tematyki na pewno niezwykle przydatnym będzie tekst autorstwa Judyty Sos, która bardzo szczegółowo opisuje historię kolekcji znajdującej się w zbiorach rzeszowskiego muzeum.

"Obecnie w województwie (podkarpackim) nie ma ani jednej gminy żydowskiej. Pozostało jednak wiele zabytków kultury żydowskiej oraz miejsc Holocaustu. Społeczność żydowska została unicestwiona przez Niemców w czasie II wojny światowej. Przetrwali ten nieludzki czas nieliczni, przechowani przeważnie przez polskie rodziny, i ci, którzy przeżyli zsyłkę, deportowani przez reżim sowiecki w głąb Rosji. Oceny zachowań Polaków i ich stosunek do Żydów w czasie II wojny światowej są przedmiotem wielu polemik naukowych. Równie skrajne różnice zdań dotyczą Żydów, którzy w różnych sytuacjach znaleźli się na terenach Polski okupowanej przez Niemcy i Związek Sowiecki. To, że zdarzały się po obu stronach kryminalne przypadki, nie ulega wątpliwości. Ważny jest jednak kontekst i skala tych zachowań. W książce koncentruję się na opisie zdarzeń, a nie na ich ocenie. Nie sposób jednak nie pamiętać, że w tamtym czasie Żydzi nie byli traktowanijak nasi starsi bracia w wierze, a postrzegano ich, jako przedstawicieli narodu odpowiedzialnego za śmierć Chrystusa. (...) W ostatnim okresie pojawiło się sporo publikacji, w tym monografii poszczególnych miejscowości, gdzie na ogół problem lokalnej historii Żydów jest traktowany marginalnie lub nawet zupełnie pomijany. Można wręcz odnieść wrażenie, iż niekiedy lokalna społeczność wstydzi się wspólnej, polsko-żydowskiej przeszłości, że chce o niej jak najszybciej zapomnieć. Ale jednocześnie wychodzi sporo wartościowych publikacji o samych Żydach, o ich wkładzie w nasz narodowy, polski pejzaż kulturowy. O stopniu trudności odtworzenia historii Żydów może świadczyć fakt, jak bardzo rozbieżne są dane szacunkowe o ich liczbie, podawane przez autorów poszczególnych publikacji naukowych, a także liczbie np. zachowanych nagrobków na poszczególnych cmentarzach. W znacznej mierze dane te weryfikowałem osobiście, zwłaszcza, że wiele nekropolii żydowskich zostało w ostatnim okresie uporządkowanych, co w wielu przypadkach pozwoliło m.in. na dokładne przeliczenie nagrobków. Niniejsze opracowanie, podobnie jak to pierwsze z roku 2004, w żadnej mierze nie pretenduje do miana pracy naukowej. Jest to raczej zebranie rozproszonych informacji o historii lokalnych społeczności żydowskich, jakie funkcjonowały w pejzażu kulturowym na tym terenie." fragment wstępu [ Powyższy opis pochodzi od wydawcy. ]

Jest to kolorowa, 600 stronnicowa publikacja o charakterze przewodnika katalogowego, w której zostało opisanych ponad 400 miejsc podworskich. Autor z wykształcenia inżynier, a z pasji badacz zwiedził i odkrył na nowo wszystkie te miejsca dokumentując je obfitym materiałem fotograficznym ukazującym stan obecny nie tylko dworów, ale również spichlerzy, stajni, rządcówek, oficyn, lamusów, pawilonów czy oranżerii. Można tu też zobaczyć pozostałości architektury ogrodowej, stawy, bramy, ogrodzenia, kaplice, dostępne szczegóły architektoniczne, fragmenty ceramiki, piwnice oraz zachowane geometryczne nasadzenia roślinne jak: aleje, szpalery czy pojedyncze okazy wyjątkowych drzew. Każde założenie dworskie charakteryzują opis historii własności i historii zabudowy na przestrzeni wieków zilustrowane miniaturami portretów właścicieli. Książkę uzupełniają opisy dojazdu i określenie zakresu dostępności poszczególnych miejsc, wstęp - również w języku angielskim oraz ponad 70 końcowych stron indeksów i zestawień. Całość zdobi niecodzienna lustrzana twarda okładka z herbem województwa podkarpackiego i umieszczona na wyklejkach mapa z wytyczonymi 18 trasami po najatrakcyjniejszych rezydencjach. Stanowią one propozycję do wytyczenia szlaku architektury rezydencjonalnej województwa podkarpackiego. [www.taniaksiazka.pl]

Publikacja zawiera artykuły dotyczące m.in. Bractwa Miłośników Ziemi Ulanowskiej pod wezwaniem św. Barbary, folkloryzmu jako zjawiska społecznego, ognia w kulturze ludowej itp.

Jest to barwna monografia, poświęcona Rzeszowszczyźnie, której obszar obejmuje głównie tereny dzisiejszego województwa podkarpackiego.Stanowi ona cenne uzupełnienie treści podręczników geografii Polski zarówno na poziomie gimnazjum, jak i liceum. &wier Oprócz charakterystyki warunków naturalnych, rysu historycznego i gospodarki regionu autor wiele miejsca poświęca opisom atrakcji turystycznych, w tym Bieszczadom. Dodatkowym atutem są plany największych miast. [https://merlin.pl]

1. Od ogniowej do Państwowej Straży Pożarnej, 2. Historia straży pożarnych w miastach powiatowych, 3. Kalendarium XX-lecia Państwowej Straży Pożarnej na Podkarpaciu, 4. Duszpasterstwo straży pożarnych Podkarpacia, 5. Sportowy Klub Pożarniczy "Strażak" w Rzeszowie, 6. Działalność Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej na Podkarpaciu, 7. Honorowe krwiodawstwo w strażach pożarnych, 8. Biografie komendantów straży pożarnych na Podkarpaciu, 9. Strażnice jednostek organizacyjnych PSP na Podkarpaciu wczoraj i dziś, 10. Pojazdy pożarnicze w jednostkach PSP, 11. Muzea pożarnicze na Podkarpaciu, 12. Żyjmy bezpiecznie.

Emocjonująca powieść o siostrzanej miłości, skrzętnie skrywanych rodzinnych tajemnicach, niszczącej namiętności i zbrodni. Wśród surowego piękna zaśnieżonych bieszczadzkich krajobrazów Martyna szuka prawdy o tym, co lata temu przytrafiło się jej zmarłej w niewyjaśnionych okolicznościach starszej siostrze. Komu może zaufać? Przystojnemu funkcjonariuszowi Straży Granicznej, w którym niespodziewanie się zakochała? Znajomej z dzieciństwa, goszczącej ją w swoim domu? Dawnym przyjaciołom jej siostry Eweliny? A może nikt z nich nie jest z nią szczery? Kto wie, co wydarzyło się lata temu w niewielkiej bieszczadzkiej wiosce? I komu zależy na tym, żeby prawda nigdy nie wyszła na jaw? W Bieszczadach Martyna odnajduje miłość, ale czy uda jej się rozwiązać rodzinną tajemnicę? Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

Oddział partyzancki NOW-AK Józefa Zadzierskiego "Wołyniaka" walczył z Niemcami, Sowietami, zwalczał komunistów i tych wszystkich, którzy im sprzyjali, bronił Polską ludność na Zasaniu przed napadami UPA, pacyfikował ukraińskie wsie wspierające UPA, m.in. Piskorowice, wsławił się wieloma akcjami przeciw UB, KBW, PPR, NKWD, MO i UPA na terenie Rzeszowszczyzny i południowej Lubelszczyzny. [Mireki, 2015].

W 1944 roku w Żabnie k. Radomyśla usadowił się ze swoim sztabem gen. Gordow. Tam również miało swą siedzibę NKWD. Był też przyfrontowy areszt, urządzony podobnie jak w wielu innych miejscowościach, w ziemiankach. Tam też wydawał wyroki sąd wojenny I Frontu Ukraińskiego. W ziemnym areszcie przebywali Rosjanie, własowcy oraz członkowie Armii Krajowej, których przywożono z rejonu Miechocina, Tarnobrzega, Sandomierza, Koprzywnicy. Przesłuchiwanie i wydawanie wyroków odbywało się przeważnie nocą. Skazanych rozstrzeliwano w pobliżu brzegu Sanu. [...] Niezmiernie wychudzeni ludzie, ustawieni zostali twarzą do nas. Na sobie mieli strzępy koszul bez rękawów. Zresztą czy to były koszule? Łachmany miały kolor ziemi. Kalesonów nie mieli. Stąd też widać było ich nogi, raczej piszczele, pozbawione mięśni, obciągnięte skórą. Podobnie wyglądały ich ręce. W pewnej chwili padły strzały. Za każdym skazańcem stał żołnierz, który strzelał w tył głowy "swojemu`. [...] W końcu listopada 1944 roku areszt zlikwidowano, ekipa NKWD opuściła Żabno, a wysiedleni gospodarze mogli z powrotem zająć swoje domostwa. W Żabnie, w dzień Wszystkich świętych, czyjaś dłoń zapala corocznie znicze w miejscu egzekucji. Za spokój dusz tych, którzy leżą tu nieznani. Podobnych aresztów było więcej i więcej było miejsc, gdzie rozstrzeliwano ludzi. Do dziś tylko niektóre tkwią jeszcze w ludzkiej pamięci. fragmenty książki. [www.aros.pl]